In deze coronatijd hebben we veel vragen, wat is waar? Wat is niet waar? Wat kan en wat kan niet? Het coronavirus is een deel van ons geworden. Mensen worden ziek en mensen gaan hieraan dood. Normale dingen, waar we eigenlijk nooit bij stil stonden zoals het bezoek aan ouders, gezellige etentjes met vrienden, het sporten, naar het theater gaan, alles is ondergeschikt geworden aan de beheersbaarheid van dit griepvirus. Contracten worden niet verlengd, mensen verliezen banen en steeds meer bedrijven verkeren in financiële nood. Het is een moeilijke tijd.
Maar hoe gaat het met het Regionaal Autisme Centrum? Is er reden voor bezorgdheid? Hoe heeft het RAC de eerste fase doorstaan, nu de 2e en misschien straks de 3e? Met welke visie kijkt Otto Fransen, financieel directeur naar de financiële toekomst van het RAC.
Willem Beekwilder, communicatieadviseur in gesprek met Otto Fransen, november 2020.
Ik vind het belangrijk om eerst een persoonlijk woord te richten aan jou, de lezer.
Dit is de eerste ‘uitgelicht’. We willen met deze serie een inkijk geven in de persoon achter de functie en zijn of haar kijk op het geheel. Hiermee willen we bijdragen aan meer verbinding met elkaar. Juist in deze vervelende corona tijd is verbinding nog belangrijker om gezamenlijk ons doel voor ogen te houden: de best passende ondersteuning aan mensen met autisme, daar waar en wanneer dat nodig is. Ik ben er trots op om in mijn rol als financieel directeur hieraan een bijdrage te mogen leveren.
Leuk om de eerste te mogen zijn in deze serie.
‘Otto, we vallen maar meteen met de deur in huis. Hoe gaat het financieel met het RAC?’
‘Hoe het financieel met het RAC gaat kan ik niet beantwoorden met het gaat goed of het gaat slecht. Naar omstandigheden gaat het relatief goed. We hebben al jaren een goed doordacht stabiel financieel beleid. Reden voor paniek is er dus op dit moment niet. Maar natuurlijk heeft de coronacrisis een negatieve impact op alles en dus ook op onze financiële resultaten. Als we kijken naar de 1e fase van de coronacrisis, van 16 maart tot net na de vakantie ben ik heel blij dat we samen, cliënten en medewerkers, ervoor gezorgd hebben dat de zorg gecontinueerd kon worden. Het inzetten van digitale zorg bijvoorbeeld heeft ervoor gezorgd dat de negatieve resultaten wat minder zijn dan voorspeld’.
‘Je zegt dat je al jaren een doordacht financieel beleid hebt. Wat is een financieel gezond bedrijf?’
‘Een financieel gezond bedrijf kan aan haar kort- en lang- lopende verplichtingen voldoen. We hebben in de financiële wereld daar allerlei financiële parameters voor ontwikkeld, solvabiliteit, liquiditeit, werkkapitaal noem maar op. Wij, het RAC hebben daar onze eigen normen aangehangen en daar monitoren we ook periodiek op’.
‘Je kunt de vergelijking maken met je eigen gezondheid, je kijkt naar je gewicht, je bloeddruk, cholesterol, BMI, het totaal plaatje, en dat maakt dat je redelijk kunt inschatten hoe gezond je bent. En belangrijk daarbij is, wat is je levenspatroon?
‘Beweeg je genoeg, sport je, eet je gezond, geef je jezelf die fysieke en mentale aandacht? Daarmee kun je dus de vertaling maken naar deze organisatie.
En het RAC heeft aandacht voor haar gezondheid en focust zich dáár waar nodig is’.
‘Wat is het belangrijkste kapitaal in deze organisatie?’
‘Daar is natuurlijk maar één antwoord op en dat is het personeel. Onze mensen. Die doen het werk, die leveren de zorg. We zijn geen fabriek die machines heeft staan die het bedrijfskapitaal vormen. Het zijn onze mensen die het kapitaal vertegenwoordigen. En daar moeten we zuinig op zijn. Sterker nog, daar zijn we zuinig op!’
De enige zekerheid in de zorg die we hebben is dat niets zeker is! Daar moeten we op acteren. Financiën zijn de belangrijkste bijzaken van een zorginstelling’.
Wat zijn de kostenposten en wat zijn de kosten?
‘Ja dat ligt natuurlijk voor de hand. Het personeel is de grootste ‘kosten’post. Van de inkomsten gaat circa 85% naar personele kosten. En ja, dat is veel, heel veel en dat betekent ook dat je aan de ene kant flexibel moet zijn en aan de andere kant moet investeren. Dat je je kwaliteit behoudt en nieuwe kwaliteit, let op, mensen dus, kunt aantrekken. Daarnaast is het heel belangrijk dat je kunt sturen op zaken waar je invloed op hebt, bv je productiviteit, je caseload, het ziekteverzuim en dat soort zaken. En dat doen we gezamenlijk ook.
Medewerkers horen dat instellingen failliet gaan, en er zijn er die niet of bijna niet meer aan hun betalingsverplichtingen kunnen voldoen. Hoe zit dat bij het RAC, kun je mensen geruststellen?
‘Ik snap de vraag, is de positie van ons ook zo? Wij zitten niet in een situatie zoals je schetst van instellingen met zo’n grote financiële problemen, sterker nog we hebben een goed uitgangspunt en een sterk weerstandsvermogen. Nogmaals, wij hebben al jaren een goed doordacht financieel beleid en daarnaast de flexibiliteit om te acteren daar waar nodig. Maar we moeten niet denken dat alles zomaar kan. Neem nu als voorbeeld het thuiswerken, we faciliteren het thuiswerken door te zorgen voor laptops, indien nodig beeldschermen, en goed werkende systemen. Dat is een vereiste om zorg te borgen. Dit zijn kosten die bovenop de begroting komen. We kunnen dat, laat daar geen misverstand over ontstaan, maar het is extra’.
En de betalingen van salaris van medewerkers ,van zzp’ers, geeft dat geen problemen?
‘Voor het moment kan ik die bezorgdheid weghalen, maar ik benadruk dat dat echt geldt voor het moment. Ik wil een eerlijk beeld geven en nogmaals ik kan niet in de toekomst kijken. Wat ik wel kan is steeds een nieuwe inschatting, prognose maken van de situatie van het moment en anticiperen op de mogelijke ontwikkelingen die gaan gebeuren’.
‘Ik zal je een voorbeeld geven.
Natuurlijk gaat deze crisis drukken op de rijksbegroting, die rijksbegroting wordt doorvertaald naar de lokale gemeenten, zorgverzekeraars en zorgkantoren die ons betalen voor geleverde zorg, dus die zorgkosten zullen vermoedelijk niet of nauwelijks geïndexeerd worden. Daarnaast stijgen de loonkosten, waar ik je net vertelde dat de personeelskosten 85% zijn moeten we er nu al rekening mee houden dat dat percentage hoger kan gaan worden’. En daar zit onze gezamenlijke opgave om die verhouding in balans te houden.
Kun je spreken van financiële valkuilen in de zorg?
‘Valkuilen is een woord dat we niet moeten gebruiken, kenmerkend is dat de zorg aan cliënten altijd voorop staat ongeacht de financiën’.
‘Typerend voor een zorginstelling is ook dat het vaak een informele cultuur heeft. En minder resultaatgericht. Dat maakt dat we soms in casuïstiek terecht komen dat de zorg die we leveren duurder is dan de vergoeding die we daarvoor ontvangen of bepaalde projecten die verliesgevend zijn. Daar hebben we met z’n allen nog een klus in te klaren, voorzichtigheid is geboden, en ja daar ben ik natuurlijk extra op gefocust’.
Maar hoe gaat het financieel met het RAC als dit nog een jaar zo doorgaat?
‘Ook moeilijk om dat dus zo te beantwoorden, weer koffiedikkijken, continuering van de zorg staat voorop dus daar ligt onze prioriteit.
Maar ik weet, het gaat er anders uitzien. We zullen constant in overleg met onder andere de cliëntenraad, de ondernemingsraad, raad van toezicht en raad van commissarissen, met gemeentes, zorgverzekeraars en zorgkantoren moeten blijven en zoeken naar antwoorden, naar mogelijkheden en kansen. Als je me nu vraagt of ik daar als financieel directeur vertrouwen in heb zeg ik je volmondig JA. Die samenwerking was en is goed. Door open en eerlijke gesprekken hebben we daarin altijd een compromis kunnen vinden’.
‘Een antwoord over waar we mogelijk over een jaar staan kan ik je niet geven. Wat ik je net al zei, we hebben de eerste golf kunnen doorstaan door naleving van alle maatregelen die we genomen hebben en de continuering van zorg vooropgesteld hebben’.
‘We hebben een crisisteam, die heel duidelijk hun adviserende rol neemt naar de directie. Die onderzoekt, die luistert, die informeert en waar ik, als directielid, mijn waardering voor wil uitspreken’.
‘Kijken in de toekomst, nu al speculeren over de effecten van de 2e -mogelijk 3e golf kan ik niet. Wat ik wel kan zeggen en dat is besproken met alle disciplines, is dat als we er met z’n allen voor zorgen dat de zorg, in welke vorm dan ook, face to face waar mogelijk en noodzakelijk, of beeldbellen en de cliënten, de opdrachtgevers daarmee tevreden zijn, dat dat de basis is van ons bestaansrecht, het leveren van goede zorg staat niet ter discussie’.
Is er nog iets wat je wilt zeggen?
‘Ja graag, ik weet het, we zeggen het vaker, maar ik ben echt heel trots op alle mensen binnen onze organisatie.
De behandelaars, de begeleiders, jobcoaches en de mensen van dierenpark Zie-ZOO die ervoor gezorgd hebben dat de zorg aan cliënten door is gegaan, en daarnaast natuurlijk de mensen van alle ondersteunende diensten, we deden en doen dit samen. Natuurlijk geeft dat soms strubbelingen maar die weten we dan altijd weer het hoofd te bieden.
We hebben de veranderingen in de regels, de complexiteit, de vragen die er kwamen goed weten te regisseren en uit te voeren. Wij zijn in staat om snel en accuraat in te spelen op veranderingen. Juist dát maakt ons sterk’.
‘..en dat ik kan zeggen dat ik trots ben om bij deze club te mogen werken, dat maakt me blij.’
Dit is een gesprek uit 2020 met Otto, in september 2021 staat er een nieuw gesprek gepland met Otto over de huidige stand van zaken.
